به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، به نقل از پدال، با نزدیک شدن به فصل سرما، نیاز به استفاده از سیستم گرمایشی خودرو بیش از پیش احساس می‌شود. در روزهای سرد زمستانی، بخاری ماشین نه تنها راحتی راننده و سرنشینان را تضمین می‌کند، بلکه نقش مهمی در ایمنی رانندگی ایفا می‌نماید، زیرا کمک می‌کند تا شیشه‌ها از بخار و یخ‌زدگی پاک شوند.
سالم بودن و عملکرد دقیق بخاری ماشین برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در جاده ضروری است، به ویژه در شرایط آب و هوایی نامساعد که می‌تواند منجر به کاهش دید و افزایش خطر تصادف شود. با این حال، خرابی بخاری ماشین یکی از مشکلات رایج در بسیاری از خودروها است. از خرابی بخاری ماشین پراید گرفته تا علت خرابی بخاری ماشین سمند، چنین موضوعی در خودروهای ایرانی نیز به وفور دیده می‌شود. علائم خرابی بخاری ماشین می‌تواند از عدم تولید گرمای کافی تا بوی نامطبوع داخل کابین متغیر باشد، و علت خرابی بخاری ماشین اغلب به مسائل فنی مانند کمبود مایع خنک‌کننده یا گرفتگی هسته بخاری برمی‌گردد.
بخاری ماشین: اجزا و نحوه کارکرد
بخاری ماشین بخشی از سیستم گرمایشی خودرو است که از حرارت تولیدشده توسط موتور برای گرم کردن کابین استفاده می‌کند. این سیستم نه تنها در فصل زمستان مفید است، بلکه در بسیاری از خودروهای مدرن با سیستم تهویه مطبوع ادغام شده تا کنترل دمای داخل را فراهم کند. بخاری ماشین بر اساس اصل انتقال حرارت کار می‌کند به گونه ای که حرارت اضافی موتور از طریق مایع خنک‌کننده جذب شده و به هسته بخاری منتقل می‌شود، جایی که هوا از روی آن عبور کرده و گرم می‌شود.
اجزای اصلی بخاری ماشین عبارتند از:
- هسته بخاری: این قطعه شبیه به رادیاتور کوچک است و در داخل داشبورد قرار دارد. مایع خنک‌کننده داغ از موتور به آن جریان می‌یابد و حرارت را به هوا منتقل می‌کند.
- موتور دمنده: فن الکتریکی که هوا را از طریق هسته بخاری می‌دمد و آن را به داخل کابین هدایت می‌کند. این موتور می‌تواند سرعت‌های مختلفی داشته باشد.
- شیر کنترل بخاری: در برخی خودروها، این شیر جریان مایع خنک‌کننده به هسته بخاری را کنترل می‌کند تا از ورود حرارت ناخواسته جلوگیری شود.
- ترموستات: بخشی از سیستم خنک‌کننده موتور که جریان مایع را تنظیم می‌کند تا موتور به دمای مناسب برسد.
- شیلنگ‌های بخاری: لوله‌هایی که مایع خنک‌کننده را از موتور به هسته بخاری منتقل می‌کنند.
نحوه کارکرد بخاری ساده است. موتور خودرو حرارت تولید می‌کند که توسط مایع خنک‌کننده جذب می‌شود. این مایع از طریق واترپمپ به هسته بخاری جریان می‌یابد. همزمان، موتور دمنده هوا را از فیلتر کابین می‌کشد و از روی هسته داغ عبور می‌دهد. هوای گرم شده سپس از طریق دریچه‌های داشبورد به داخل کابین دمیده می‌شود. در خودروهای مدرن، سیستم‌های الکترونیکی مانند سنسورها و کنترلرها این فرآیند را بهینه می‌کنند.
علائم خرابی بخاری ماشین
خرابی بخاری خودرو معمولاً به‌تدریج رخ می‌دهد و با چند علامت مشخص قابل تشخیص است. در ادامه رایج‌ترین علائم خرابی بخاری ماشین را مرور می‌کنیم:
باد سرد از دریچه بخاری
اصلی‌ترین نشانه خرابی بخاری همین مورد است. اگر پس از روشن کردن موتور، بخاری فقط باد سرد می‌زند، احتمال وجود مشکل در رادیاتور بخاری، سطح پایین مایع خنک‌کننده یا گیر کردن ترموستات وجود دارد.
بوی شیرین یا ضدیخ در داخل کابین
نشانه‌ای از نشتی در رادیاتور بخاری است که ممکن است بخار ضدیخ وارد اتاق شود.
کپی لینک
مه‌گرفتگی شدید روی شیشه‌ها
در صورت نشت ضدیخ به داخل کابین، بخار حاصل روی شیشه‌ها می‌نشیند و دید راننده را مختل می‌کند.
کاهش سطح آب رادیاتور
خرابی بخاری یا نشتی در مسیر آن باعث کاهش مایع خنک‌کننده می‌شود.
افزایش دمای موتور
اگر بخاری مشکل داشته باشد ممکن است سیستم خنک‌کاری به درستی کار نکند و موتور بیش از حد گرم شود.
بوی سوختگی یا صداهای غیرعادی فن بخاری
ممکن است فن نیم‌سوز یا کثیف شده باشد.
علت خرابی بخاری ماشین
علت خرابی بخاری ماشین می‌تواند متنوع باشد، اما اغلب به سیستم خنک‌کننده مرتبط است.
سطح پایین مایع خنک‌کننده
اگر سطح آب یا ضدیخ در رادیاتور پایین باشد، بخاری نمی‌تواند به اندازه کافی گرما تولید کند. کم شدن مایع خنک‌کننده ممکن است به دلیل نشتی در رادیاتور، واترپمپ یا شیلنگ‌ها باشد.
خرابی ترموستات
ترموستات وظیفه دارد دمای مایع خنک‌کننده را در حد استاندارد نگه دارد. این قطعه اگر در وضعیت باز گیر کند، موتور دیرتر گرم می‌شود و بخاری نیز هوای سرد را می دمد.
گرفتگی یا نشتی در رادیاتور بخاری
به مرور زمان رسوبات و زنگ‌زدگی می‌توانند مجاری رادیاتور بخاری را مسدود کنند و مانع از جریان مایع گرم شوند. در این حالت، بخاری کار نمی‌کند یا گرمایش بسیار ضعیف دارد.
خرابی شیر بخاری یا کابل کنترل دما
در برخی خودروها شیر بخاری توسط کابل یا سیستم الکترونیکی کنترل می‌شود. اگر این قطعه گیر کند یا کابل پاره شود، جریان مایع گرم قطع شده و بخاری از کار می‌افتد.
خرابی فن بخاری
اگر فن خراب شود یا مقاومت آن بسوزد، هوا از روی رادیاتور عبور نمی‌کند و گرمایی وارد کابین نمی‌شود.
ورود هوا به سیستم خنک‌کاری
وجود حباب‌های هوا در مسیر بخاری مانع از گردش صحیح ضدیخ می‌شود. این حالت معمولاً پس از تعویض آب یا هواگیری ناقص سیستم رخ می‌دهد.
خرابی واشر سرسیلندر
در موارد نادر، سوختن واشر سرسیلندر باعث اختلال در فشار سیستم خنک‌کاری و عملکرد بخاری می‌شود. در این حالت معمولاً دود سفید از اگزوز خارج می‌شود و سطح مایع خنک‌کننده کاهش می‌یابد.
راهکارهای رفع خرابی بخاری ماشین
برای رفع خرابی بخاری خودرو، ابتدا باید عیب را به درستی تشخیص داد. در ادامه، مراحل پیشنهادی برای تعمیر آورده شده است:
- بررسی سطح مایع خنک‌کننده: در صورت کمبود، مخزن را با ضدیخ مناسب و ترکیب استاندارد پر کنید و نشتی‌ها را بیابید.
- هواگیری رادیاتور: پس از تعویض آب رادیاتور، باید سیستم خنک‌کاری را به‌درستی هواگیری کرد تا حباب‌ها مانع گردش مایع نشوند.
- بررسی ترموستات: اگر دمای موتور پایین‌تر از حد معمول باقی می‌ماند، ترموستات را تعویض کنید.
- شست‌وشوی رادیاتور بخاری: در صورت گرفتگی، رادیاتور بخاری را با محلول تمیزکننده مخصوص شست‌وشو دهید.
- تعمیر یا تعویض فن بخاری: اگر فن کار نمی‌کند یا فقط در برخی سرعت‌ها فعال است، احتمالاً مقاومت یا موتور فن خراب است.
- بررسی شیر بخاری و کابل کنترل: مطمئن شوید شیر بخاری باز و بسته می‌شود و کابل‌ها سالم‌اند.
- تست نشتی و فشار سیستم: با دستگاه تست فشار می‌توان نشتی‌های پنهان را پیدا کرد.
افزایش کارایی بخاری ماشین در فصول سرما
برای اینکه بخاری خودرو در فصل سرد سال عملکرد بهتری داشته باشد می توانید موارد زیر را رعایت کنید.
- استفاده از ضدیخ استاندارد: استفاده از ضدیخ باکیفیت مانع از تشکیل رسوب در رادیاتور بخاری می‌شود.
- روشن کردن بخاری چند دقیقه پس از استارت: اجازه دهید موتور به دمای کاری برسد تا بخاری بازده بالاتری داشته باشد.
- تعویض منظم فیلتر کابین: فیلتر هوای کثیف می‌تواند مانع جریان هوای گرم شود.
- بررسی دوره‌ای سطح مایع خنک‌کننده: هر ماه سطح آب و ضدیخ را کنترل کنید.
جمع بندی
خرابی بخاری ماشین یکی از مشکلات آزاردهنده در فصول سرد است که معمولاً به دلیل افت سطح مایع خنک‌کننده، خرابی ترموستات یا گرفتگی رادیاتور بخاری اتفاق می‌افتد. شناخت علائم خرابی بخاری ماشین مانند باد سرد، بوی ضدیخ یا مه شیشه‌ها، به رانندگان کمک می‌کند پیش از بدتر شدن وضعیت، اقدام به تعمیر کنند.
اگر با خرابی بخاری ماشین پراید یا خرابی بخاری ماشین سمند روبه‌رو هستید، ابتدا موارد ساده مانند سطح آب، عملکرد فن و ترموستات را بررسی کنید. در صورت نیاز، به تعمیرکار مجاز مراجعه کنید تا سیستم خنک‌کاری به‌طور کامل تست شود. نگهداری صحیح از بخاری و استفاده از ضدیخ باکیفیت می‌تواند طول عمر آن را تا سال‌ها افزایش دهد.
۳۲۲
